تحولات جنین در قرآن تخیلات ذهنی است

مقدمه نوشتار

بسیاری از کلمات در آیات متشابه دارای معانی چند وجهی است و هر کس بفراخور  علم و دانش خود و منابع در دسترس معنی مورد نظر خود را بیرون می آورد .تقریبا تمامی کلمات که در ارتباط با پیدایش کیهان، زمین و حیات و در درون آن انسان است همان هائی هستند که مفسران قدیم حدود دو الی سه قرن پس از ظهور اسلام که علم تفسیر رونق گرفت و بر اساس برداشت های علمی آن زمان معنی کرده اند .تعبیر و تاویل هائی درباره آیات متشابه و بر آن اساس صورت گرفت  معانی این کلمات بدون تغییر قرن ها بعد تا کنون ابزار تفسیر آیات متشابه قرار گرفته و بر باور ما نشسته است. چنانچه در سایت ها به مقالات فراوان رجوع شود می بینیم که برای توصیف و  تفسیر یک موضوع مثلا صلب و ترائب ویا کلمه مائ دافق، هفت آسمان و امثالهم  روایات از گذشتگان را نقل و بر آن اساس قرآن را تفسیر می کنند.

برداشت علمی در هزار سال قبل تا کنون تحول یافته ولی تصورات ذهنی بر آن برداشت ها ثابت مانده و بازار توجیه های غلط و منسوخ شده همچنان داغ و فعال است. عدم توجه به علم روز در موضوعات خلقت کیهان، خلقت انسان و هفت اسمان و  روند پیدایش حیات باعث شده حقانیت مطالب علمی قرآن پشت پرده تحجر و تعصب بر تصورات ذهنی کهن پنهان بماند.

کلمات کلیدی در پیدایش حیات از قبیل خلق، انشاء، یبدوا و یعید، نطفه، صلب و ترائب، ماء، منی یمنی و امثالهم دارای معنی خاص و ثابت در کل آیات است و نمی توان به سلیقه خود و  بر اساس نظر گذشتگان آنها را معنی کرد.

قرآن رویداد های مهم پیدایش کیهان، حیات در زمین و سایر را در قالب آیات متشابه و به دفعات بیان داشته و همه آنها هم اهنگ و مرتبط با یکدیگرند. اگر ما معیارسنجش را به جای نظرات گذشتگان، علوم طبیعی مانند زیست شناسی،  اخترشناسی، زمین شناسی در پیدایش حیات و انسان و سایر پدیده ها را جایگزین کنیم و کلمات کلیدی را درست و بر اساس کاربرد در قرآن بکار گیریم به اعجازعلمی قرآن در قرن شکوفائی علوم دست خواهیم یافت  گذشتگان کلمات کلیدی را که دارای چند وجه معانی مختلف دارند را براساس بر داشت علمی آن زمان تعریف کرده اند. ما باید دراین تعاریف و بر اساس علم روز بازنگری کنیم.

مثالی بزنیم درایه وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ- من دو بار تکرار شده و مفسرین هم تاکنون من را از تعریف کرده اند. در صورتیکه من درآیات فراوانی دارای چند وجه معانی است از، در، به، با و در مواردی هم به عنوان صله کلام حرف اضافی که نوشته میشود ولی خوانده نمی شود. ایات فراوان است.

ایه ای که من به مفهوم "در"است را انتخاب میکنیم آیه 1 سوره فاطر- وَاللّهُ خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَکُمْ أَزْواجًا وَ ما تَحْمِلُ مِنْ أُنْثي وَلا تَضَعُ إِلاّ بِعِلْمِهِ- خدا شما را از (در) خاک آفرید و سپس از نطفه و سپس قرارداد زوج هائی (برای شما و یا در شما) هیچ حملی در ماده صورت نمی گیرد و بارش را نمی نهد مگربه علم خدا. تحمل من انثی-باری در ماده معنی میدهد و نمی تواند از معنی دهد. بنابراین من میتواند در باشد یا از. خلقکم من تراب میتواند در خاک و یا از خاک معنی دهد. در آیه خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ- انسان در صلصال و از حما مسنون معنی درست ایه است که مطابق آخرین نظریه علم زیست شناسی و پیدایش حیات است. صلصال سنگ رس است که میلیارد سال بعد در اثر فرسایش به خاک امروزی تبدیل شده است، سنگ رس گداخته و حما مسنون توده سیاه رسوب شده در صلصال که منشائ ملکول های پایه حیات است. بنابراین معنی بر اساس اینکه من "از" باشد یا "در" تفاوت زیادی باهم دارند. معنی انسان در خاک خلق شد علمی است و از خاک خلق شد غیرعلمی است. خاک رس که هشتاد درصد پوسته جامد زمین را تشکیل میدهد از انواع کانی های رسی است و از سیلیسوم، آلومینیوم ،منیزیوم به عنوان ترکیبات اصلی تشکیل شده و انسان نمی تواند از این عناصر تشکیل شده باشد ولی مبنای پیدایش حیات و انسان در خاک اولیه بوده است.

تحولات درون جنین و واقعیت قرآنی

برای پرداختن به این موضوع لازم است معنی چند کلمه را بررسی کنیم. نطفه، خلق ،انشاء سه کلمه کلیدی در پیدایش حیات است . نطفه منشاأ پیدایش موجود زنده است. کلیه اطلاعات ساختار تشکیلاتی موجود زنده باید درون آن متمرکز باشد. خصوصیاتی که از جنس نر و  ماده به آن منتقل شده و نرم افزاری هم هدایت آن را بسوی موجودی که باید از آن پیدا شود بر عهده دارد . امروزه علم زیست شناسی و  ژنتیک نطفه را حاصل لقاح ژن نر و  ژن ماده میداند. هر کدام از این ها نطفه بشمار نمی آیند و به تنهائی قادر نیستند موجود زنده را پدید آورند. اسپرم نر به تنهائی نطفه نیست. نطفه کنونی حاصل تحولات تکاملی چند میلیارد ساله ژن اولیه حیات بوده است. دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که حیات اولیه از نطفه آغاز شد و  نطفه اولیه حیات ملکول الی زنجیره ای RNA بوده است که در درون لایه سنگ رس ایجاد شده و  تک سلولی اولیه حیات که این ملکول را در خود داشته است سنگ بنای اولیه پیدایش موجودات زنده بوده است. این تک سلولی باکتری های ساده کهن یا باستانی نامیده شده اند. تک سلولی غیرهوازی بدون غشاء هسته ای  دارای جنسیت نر و مادینگی نبوده اند ولی خصوصات تکثیر پذیری داشته اند. میکرب ها و برخی ویروس ها نمونه های زنده این اجداد جانداران از جمله انسان ها هستند. اشاره قرآن به خلقت انسان از نطفه همین نطفه اولیه حیات است. هُوَالَّذِي خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ- ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ-او است که شما را در خاک و از نطفه خلق کرد وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ-در حقیقت ما انسان را در صلصال و از توده سیاهرنگ حما مسنون خلق کردیم .مبنای پیدایش نطفه از حما مسنون است .دلائل و سندیت این موضوع را میتوان از سایر آیات قرآن  و مقایسه با آخرین نظریه های علم زیست شناسی استنباط کرد. به مقالات حمامسنون و صلصال در قرآن بنیان و اساس حیات در زمین است و چگونگی روند پیدایش حیات در زمین اولیه از نظر قران مراجعه فرمائید

مفهوم خلق وانشائ در قرآن

خلق یعنی ایجاد یک پدیده از مواد اولیه ای که وجود داشته است . خلق با ابداع فرق می کند و ابداع ایجاد از عدم است ولی خلق ایجاد از چیزی که وجود دارد .خلق فقط یک بار اتفاق می افتد. خلق الانسان من نطفه اولین سنگ بنای خلقت انسان است و خلق های بعدی مانند علقه و مضغه مراحل خلق های بعد از نطفه است که آنهم فقط یک بار صورت گرفته است. الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الْإِنسَانِ مِن طِينٍ .برای خلق انسان از نطفه  مراحل قبلی خلق آماده ومهیا میشود وسپس خلقت انسان در سنگ رس آغاز میشود.

بنابراین خلقت انسان مقدمه داشته است شرایط لازمه خلقت انسان فراهم می شود (خلق می شود) و سپس آغاز خلقت انسان در صلصال است این خلق ها تا رسیدن به هدف مطلوب ذات باریتعالی درقرآن انشاء نامیده شده-

هُوَأَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ خداوند از سرگذشت انشائ شما در زمین و هنگامی که بصورت جنین در شکم نیای گذشته خود بودید دانا تر است. بعد از هرخلق دوره انشائ آن شروع میشود تا خلق بعدی و انسان از انشائ آخری بیرون آورده میشود . دوره تکاملی بصورت تحولات ژنتیکی در شکم نیای گذشته انسان سپری شده است .حال که زمینه درک آیه تحولات جنین فراهم گردید به آیه میپردازیم .12 الی 14 مومنون

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ- ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ- ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ

درحقیقت انسان را از چکیده (رسوب آب در رفته) در سنگ رس خلق کردیم و نطفه ایجاد شده ( پر کاریوت ها) را در غشائ سلولی قراردادیم و آن را به علقه خلق کردیم ( ایوکاریوت ها) و غضروفیان را از آن خلق کردیم ( این نفس واحده است و تمام موجودات زنده از آن خلق شدند)و غضروف را به استخوان خلق کردیم (با خلق آن را به استخوان تبدیل کردیم) وبر روی استخوان گوشت پوشاندیم و شما را از خلق آخر انشاءکردیم فتبارک الله احسن الخالقین

آیه از خلق انسان از سلاله و در طین آغاز میشود- وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ-سلاله چکیده یا رسوباتی که بر جای میماند معنی میدهد .کجا صورت گرفته در طین .معنی طین هم در قرآن در سوره مائده آیه 110 خطاب به حضرت عیسی چنین میفرماید-  وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْني‏ و هنگامی که به اذن ما  از طین شکل پرنده ای را خلق میکردی- طین دراین آیه خاک رس خالص است که در کوزه گری استفاده میکنند . بنابراین سلاله  رسوبی است که در طین ایجاد شده است. برمیگردد به همان زمانی که وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ رخ داده است. پس سلاله معنای دیگر حما مسنون است که از آن نطفه اولیه حیات ایجاد شد. این نطفه هسته و غشائ دور هسته برای محافظت ژن اولیه نداشته است و سالیان دراز طول میکشد تا غشائ هسته ای دور ژن درون باکتری را میپوشاند که بحث بسیار جالب دانشمندان زیست شناسی است که این غشاء چه موقع ایجاد شد و آیه می فرماید و نطفه ایجاد شده را در جایگاه  استوار قرار داده شد. زمانی این غشاء دور ژن درون باکتری تشکیل می شود که سه دوره پانصد میلیون ساله از شروع خلق اولیه نطفه حیات می گذرد و تک سلولی بدون هسته و غشاء هسته ای غیر هوازی به سلول هسته دار و دارای غشائ هسته ای پیشرفته تبدیل میشود و این غشائ دور هسته همان قرارمکین است . این سلول خلق جدیدی است ژن کامل درون هسته غشاء دار قرار گرفته و مرحله سرنوشت ساز دیگری در سرگذشت انسان رقم می خورد.

این سلول که منشائ تمامی پر سلولی های حیات است خلق می شود و این علقه است . ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً-علقه از نطفه قرار مکین دار خلق می شود. علقه به پرسلولی تبدیل می شود و جنسیت نر و مادینگی برای اولین بار در آن ایجاد و تکامل می یابد و جانوران دریائی دارای بدنی غضروفی شکل می شوند- فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً-غضروفیان در این مرحله پا به عرصه وجود می نهند. بند پایان هم جزء این راسته هستند که به خشکی منتقل  و جانوران خشکی از اینها منشاء می شوند.

زمانی طولانی می گذرد تا غضروف ها به استخوان تبدیل می شوند و استخوانداران پا به عرصه وجود می گذارند. فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا-زمان طولانی دیگری می گذرد و تکامل موجودات برنامه ریزی شده نظام خلقت ادامه می یابد. مرحله بعدی روی استخوان ها ماهیچه قرار می گیرد و دایناسورها، پرندگان و پستانداران پا به عرصه وجود می گذارند- فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا-تکامل موجودات به پایان انشاء خود می رسند و انسان به عنوان آخرین خلق دوره تکامل را به پایان میبرد. ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ-سپس خلق آخر را انشاناه کردیم تبارک باد بر این بهترین خالق متعال. این آیه سرگذشت تکاملی انسان است از بدو خلقت از نطفه تا تبدیل به انسان کامل. گذشتگان که از علوم امروزی بهره ای نبرده بودند در باره این آیه تصوراتی را نوشتند و بر اساس دانش هزار سال قبل و  ما امروزه  چشم بسته و  بدون فکر کردن و  مقایسه با علم روز آن را بر باور خود نشاندیم و شبهه خلق کردیم و  اعجازعلمی قرآن را پشت پرده تحجر و تصورات کهن نا درست پنهان کردیم.

بر اساس علم زیست شناسی بعد از لقاح ژن نر و ماده در رحم نطفه اولیه جنین شکل می گیرد. جنین بر اساس برنامه ریزی تدوین شده رشد میکند تمامی اعضاء بدن از همان لحظات نخستین خود را نشان میدهند و قلب تنها حدود سه الی چهار هفته شروع به زدن می کند. جنین به رشد خود ادامه میدهد. خلقی پس از خلق در جنین اتفاق نمی افتد،  روند رشد جنین را مطالعه کنیم و قضاوت نمائیم.

تحولات درون جنین باز آفرینی خلق اولیه است . قُلْ هَلْ مِنْ شُرَکائِکُمْ مَنْ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعيدُهُ قُلِ اللَّهُ يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعيدُهُ فَأَنَّي تُؤْفَکُونَ-بگو آیا از شرکاء شما (کسانی که با خدا شریک قرار داده اید) کسی است که خلقت را آغازکرده و سپس آنرا باز آفرینی کند بگو تنها خدا است که خلق را آغاز میکند و سپس آنرا باز آفرینی میکند. کلمه یعیده هم درست معنی نمی شود. یعید باز گشت و تکرار یک رویداد اتفاق افتاده معنی میدهد. عید تکریم و تکرار شادی یک واقعه رخ داده شده است. عید نوروز همه ساله اتفاق میافتد و ما آن را جشن می گیریم .یعید بازگشت به قیامت نیست. خلق یک بار اتفاق افتاده و خداوند مکررا آن را در حیات زمین باز آفرینی میکند.بنابراین خلق جدیدی صورت نمی گیرد.

جنین نمایش تحولات سرگذشت تکاملی میلیارد ساله تبدیل ژن اولیه حیات به موجود تکامل یافته است. آیه مشابه ای از سرگذشت تکاملی موجودات زنده را هم بیان کنیم و بحث را به پایان برسانیم -

وَاللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِن مَّاء فَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى بَطْنِهِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى رِجْلَيْنِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى أَرْبَعٍ يَخْلُقُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِیر-خداوند تمامی ریز جنبندگان ( بند پایان یا بی مهره گان نیای اولیه موجودات در خشکی) را در آب آفرید و از آنها برخی بر روی شکم میخزیدند و برخی بر روی دو پا و برخی روی چهار پا (راه می رفتند) و خداوند هدفی که مورد خواست یا برنامه او است را خلق میکند که او قادر متعال بر هر چیز است. روند تکاملی موجودات را اشاره می فرماید ابتدا بی مهره گان از آب به خشکی راه می یابند و سپس خزندگان پدید آمدند و بعد از آن امثال دایناسورها بر دو پا راه می رفتند و سپس چهار پایان پدید آمدند و خداوند هدف مورد نظر خود را  يَخْلُقُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ که انسان باشد را  خلق می کند. اینکه در آیه فوق دابه منظور ریز جنبندگان هستند به مقاله دابه وتکامل موجودات از نظرقرآن مراجعه فرمائید. امیداواریم که علماء بزرگواراسلا م این موضوعات را باز نگری کرده و بر اسا س دیدگاه علمی روز بررسی و اعلام نمایند و قرآن را از این مهجوریت غریب نجات دهند تا جوانان ما به عظمت علمی قرآن ایمان بیاورند.انشائالله سید محمد تقوی اهرمی29 دی ماه 1397